Ogólny rys działalności wodociągowo-kanalizacyjnej w powojennej Polsce.
Po zlikwidowaniu w 1950 r. samorządności terytorialnej i własności komunalnej, właścicielem całego majątku infrastrukturalnego było państwo, także gospodarka wodno-kanalizacyjna należała do głównych zadań państwa.
Na początku lat dziewięćdziesiątych rozpoczął się proces decentralizacji. W 1990 r. powstały gminy, jako osoby prawne samorządu terytorialnego i z mocy prawa nastąpiła komunalizacja mienia państwowego. Urządzenia wodno-kanalizacyjne, stanowiące dotychczas własność państwa, stały się z mocy prawa mieniem właściwych gmin. Samorządy gminne zyskały wiele nowych uprawnień, łącznie z zadaniem decydowania o najlepszym sposobie świadczenia usług komunalnych oraz znalezienia sposobu, w jaki nowo przekazane zakłady usług komunalnych winny być zorganizowane, zarządzane i finansowane. Proces przekształceń własnościowych i organizacyjno-prawnych sektora usług komunalnych rozpoczął się wraz z reformą samorządową w 1990 r. Rada gminy w terminie do dnia 30 czerwca 1994 r. miała postanowić o wyborze organizacyjno-prawnej formy prowadzenia działalności gospodarczej, wykonanej do tej pory przez przedsiębiorstwa komunalne.
Artykuł 8 ust. 2 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. – przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (DZ.U. 1990 r. Nr 32 poz. 191 ze zm.) stanowi, że do czasu wyboru tej formy do przedsiębiorstw komunalnych stosuje się odpowiednie przepisy o przedsiębiorstwach państwowych. Przepis ten jednak został uchylony przez ustawę o gospodarce komunalnej. Z dniem 1 lipca 1997 r. przestały istnieć przedsiębiorstwa komunalne jako osoby prawne, a gospodarka komunalna mogła być prowadzona przez gminę jedynie w formach zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego.
Historia działalności wodociągowo-kanalizacyjnej w gminie Krzeszowice:
- od ok. 1950 r. – wodociągi i kanalizacja znajdowała się w rękach Państwa,
- od 1978 r. – w składzie Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych w Krakowie,
- od 1990 r. – wydzielone z WPUK w Krakowie i przekazane jako mienie gminy,
- od 1993 r. – ZGK w Krzeszowicach, przedsiębiorstwo komunalne należące do gminy,
- od grudnia 1994 r. – przekształcone w Spółkę „Wodociągi i Kanalizacja Krzeszowice” Sp. Z o.o. z siedzibą w Krzeszowicach jako jednoosobową spółkę Gminy – podlegała Zgromadzeniu Wspólników, Zarządowi Miejskiemu w Krzeszowicach, cały majątek dzierżawi od gminy,
- od grudnia 2003 r. – aportem niepieniężnym przekazano Spółce sieci, obiekty i urządzenia wodociągowe oraz wyposażenie i środki transportu,
- od grudnia 2007 r. – aportem niepieniężnym przekazano Spółce część sieci i urządzeń dotyczących działalności kanalizacyjnej wraz z Centralną Oczyszczalnią Ścieków. Spółka posiada w dzierżawie majątek dotyczący pozostałej części działalności wodociągowo-kanalizacyjnej.